Uzun yıllar boyunca “periton” denilen karın iç zarına yayılmış tümörler cerrahi müdahale düzeyini aşmış olarak bilinirdi. Yapılan çalışmalar belli kriterlerin varlğında, peritoneal yayılımlı tümörlerde sitoredüktif cerrahi ve intraperitoneal sıcak kemoterapinin sağkalım avantajı sağladığı gösterilmiştir.
Peritonektomi tümör tarafından tutulmuş olan peritonun karın duvarından ve mümkün olan organlardan sıyrılmasıdır. Isı periton kan akımını ve kemoterapötik ilaçların etkisi artırır. Aynı zamanda tümör hücrelerinin ilaca olan duyarlılığını artırır.
Periton yayılımı yapmış tümöral hastalarda tümörün türü ve karın içindeki yaygınlık durumu değerlendirilerek sitoredüktif cerrahiye aday olup olmadığı belirlenmelidir. Bu değerlendirmeler multidisipliner tümör konseylerinin kurulu olduğu merkezlerde yapılmalıdır. Uygulanacak cerrahinin ağırlığı ve olası riskleri hasta ve yakınları ile paylaşılmalı ve nıhai karar ortak olarak verilmelidir.
Sitoredüktif Cerrahi ve HIPEC Tedavisinin Kullanıldığı Durumlar
- Apandiks kanseri
- Kolorektal kanserler
- Mide Kanseri
- Abdominopelvik sarkomların sarkomatozisi
- Over kanseri
- Primer periton malign tümörü
Sitoredüktif Cerrahi ve HIPEC tedavisi nasıl uygulanır?
Periton yayılımı yapmış tümöral hastalarda tümörün türü ve karın içindeki yaygınlık durumu değerlendirilerek sitoredüktif cerrahiye aday olup olmadığı belirlenmelidir. Bu değerlendirmeler multidisipliner tümör konseylerinin kurulu olduğu merkezlerde yapılmalıdır. Akciğer, kemik ve beyin gibi uzak organ yayılımının olduğu veya peritoneal tümör yükünün göstergesi olan indekslerin belirlenmiş sınırların üzerinde olduğu durumlarda bu tedavi yöntemi uygulanmaz. Uygun kriterleri taşıyan peritona yayılmış tümör hastalığında sitoredüktif cerrahi ve HIPEC tedavisinin yaşam süresini uzattığı yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Bu tedavinin uygulanacağı hastalar multidisipliner tümör konseyinde hastaya ait tüm veriler detaylıca incelenerek itina ile seçilmelidir. Yapılacak işlemin riskleri gözönüne alınarak yarar zarar dengesi doğru değerlendirilmelidir. Genel anestezi altında ameliyathanede yaklaşık 5-6 saat süren bir işlemdir. Karın içinde yer alan tüm tümör depozitleri çıkarılır. Bu sırada karaciğerin, ince bağırsak ve bazı organların kısmen ya da tamamen çıkarılması gerekebilir. Geride gross tümör kalmaması şarttır. Sindirim sisteminin tekrar dizayn edilmesi gerekebilir. Cerrahi müdahale bittikten sonra karın içine yerleştirilen drenlerle özel HIPEC cihazı tarafından ısıtılmış kemoterapi ilacı karın içine verilir. İlacın ısı miktarı karın içi yerleştirilen problar ile ölçülür. İşlem sonrasında hasta yoğun bakımda takip edilir. Hastanede ortalama kalış süresi 10 gündür. Patolojik inceleme sonuçları ile hasta konseyde tekrar tartışılır ve bireysel tedavi ve takip planı belirlenir.
Sitoredüksiyon Cerrahisinde Ameliyathane
Sitoredüktif Tedavi Hangi Durumlarda Uygulanmaz?
Akciğer, kemik ve beyin gibi uzak organ yayılımının olduğu durumlarda uygulanmaz. Ameliyat öncesi yapılan görüntüleme yöntemlerinde peritoneal tümör yükünün göstergesi olan indekslerin belirlenmiş sınırların üzerinde olduğu durumlarda bu tedavi yöntemi uygulanmaz.
Sitoredüktif Cerrahi ve HIPEC tedavisinin Başarısı
Habis tümörlerin peritoneal yayılımlarında uygulanacak sistemik kemoterapiler hastalık yayılım hızını yavaşlatsa da kalıcı çözüm sunamamaktadır. Belirlenmiş kriterlere sahip hastalarda uygulanacak sitoredüktif cerrahi ve HIPEC tedavisinin yüksek oranlarda olmasa da yaşamı uzatıcı etkisi tespit edilmiştir. Peritoneal yayılımda genel sağkalım ortalama 6,9 ay iken, seçilmiş hastalarda sitoredüktif cerrahi ve sıcak kemoterapi ile beş yıllık sağkalım oranın %30’lara ulaştığı gösterilmiştir. Bu durum muhtemelen kemoterapinin hastalıklı alana tam olarak temas etmesi ve ısı ile tedavi etkisinin artmasından kaynaklanmaktadır.